CUD NAD WIS??
Bitwa warszawska (13-25 VIII 1920) - decyduj?ca bitwa w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920. Na pocz?tku lipca 1920 roku ofensyw? wojsk rosyjskich, licz?cych oko?o 100 tys. ?o?nierzy, pod dowództwem M. Tuchaczewskiego, strona polska próbowa?a zatrzyma? pocz?tkowo na linii Niemna, a gdy to si? nie uda?o - na linii Bugu i Narwi. 29 VII 1920 roku rozpocz??a si? bitwa o utrzymanie pozycji obronnych na linii tych rzek. Nie uda?o si? jednak obroni? Brze?cia nad Bugiem, w krwawych walkach odparto pocz?tkowo ataki rosyjskie na ?om??, ale wobec

nadej?cia przewa?aj?cych si? rosyjskich, oddzia?y polskie wycofa?y si? w kierunku Ostro??ki. Szczególnie dawa? si? we znaki korpus kawalerii dowodzony przez G. Gaja, który posuwaj?c si? wzd?u? granicy z Prusami Wschodnimi zaj?? 6 VIII 1929 roku Przasnysz. W tym dniu Pi?sudski podpisa? rozkaz operacyjny nakazuj?cy odwrót wojsk polskich na przedpola Warszawy i Modlina oraz na lini? rzeki Wieprz, sk?d mia?om wyj?? decyduj?ce kontruderzenie. W tym celu mia?a by? utworzona silna grupa uderzeniowa. Jednocze?nie powsta? front pó?nocny pod dowództwem gen. J. Hallera, maj?cy za zadanie obron? linii Wis?y od Torunia do D?blina. Podporz?dkowano mu 5 armi? gen. Sikorskiego (obrona Modlina), 1 armi? gen. F. Latinika (obrona przedmie?cia Warszawy) i 2 armi? gen. B. Roi (obrona linii Wis?y od Góry Kalwarii do D?blina). Decyduj?ca rola przypad?a wojskom Frontu ?rodkowego pod dowództwem gen. E. Rydza-?mig?ego, obejmuj?cego 4 armi? gen. L. Skierskiego i 3 armi? gen. Z. Zieli?skiego. Z tych armii pochodzi?a grupa uderzeniowa, której dowództwo obj?? Pi?sudski. Front Po?udniowy stanowi?a broni?ca miedzy innymi Lwowa 6 armia gen. W. J?drzejewskiego, wspierana przez oddzia?y ukrai?skie. 13 VIII 1920 roku, maj?c przewag? liczebn?, sze?? dywizji rosyjskich rozpocz??o atak w kierunku Warszawy. Miejscem krwawych trzydniowych walk sta? si? Radzymin, który kilka razy przechodzi? z r?k do r?k. W tej sytuacji 14 VIII 1920 roku dzia?ania zaczepne na linii Wkry podj??a 5 armia gen. W. Sikorskiego, maj?ca przeciw sobie si?y 4 i 15 armii rosyjskiej. 16 VIII 1920 zdoby?a ona ?mia?ym atakiem Nasielsk. Mimo to inne jednostki rosyjskie nie zaprzesta?y marszu w kierunku Brodnicy, W?oc?awka i P?ocka. 16 VIII 1920 roku o ?wicie nast?pi?o polskie uderzenie znad Wieprza. Jednostki polskie prze?ama?y opór stosunkowo s?abych na tym odcinku frontu si? rosyjskich i wykorzystuj?c zaskoczenie w ci?gu doby przesun??y si? o 45 kilometrów na pó?noc. Nast?pnego dnia odbi?y Mi?sk Mazowiecki, Siedlce, Mi?dzyrzecz i Bia?? Podlask?. 18 VIII 1920 roku po krwawych starciach pod Stanis?awowem, ?osicami i S?awatyczami si?y polskie znalaz?y si? na linii Wyszków-Stanis?awów-Drohiczyn-Siemiat Podlaski-Kode?. W tym czasie 5 armia gen. Sikorskiego, wi???c przewa?aj?ce si?y rosyjskie nacieraj?ce na ni? z zachodu, przesz?a do natarcia w kierunku wschodnim, zdobywaj?c Pu?tusk, a nast?pnie Serock. 19 VIII 1920 roku jednostki polskie na rozkaz Pi?sudskiego przesz?y do dzia?a? po?cigowych, staraj?c si? uniemo?liwi? odwrót g?ównych si? Tuchaczewskiego, znajduj?cych si? na pó?noc od Warszawy. 21 VIII 1920 roku rozpocz??a si? decyduj?ca faza dzia?a? po?cigowych: 1 dywizja piechoty z 3 armii polskiej sforsowa?a Narew pod Rybakami, odcinaj?c drog? odwrotu resztkom 16 armii rosyjskiej w kierunku na Bia?ystok, natomiast 15 dywizja piechoty z 4 armii polskiej po opanowaniu Wysokiego Mazowieckiego odci??a odwrót oddzia?om 15 armii rosyjskiej z rejonu Ostro??ki. Podobnie 5 armia polska przesun??a si? w kierunku M?awy. Cz??? si? rosyjskich nie mog?c si? przebi? na wschód 24 VIII 1920 roku przekroczy?a granic? niemieck? i schroni?a si? na terytorium Prus Wschodnich. Do niewoli dosta?o si? ponad 60 tys. ?o?nierzy rosyjskich. Straty polskie wynios?y 2 tys. zabitych i 20 tys. rannych.


Cud nad Wis?? mo?na okre?li? zwrotnym punktem w historii XX wiecznej Europy. Gdyby "czerwona inwazja" zosta?a zrealizowana mieli by?my do czynienia z kolejnym rozbiorem Polski. Tym razem by?o by tylko dwóch zaborców, ale za to jakich - bolszewicka Rosja i rozjuszone z nienawi?ci za Powstanie Wielkopolskie Niemcy. Stanowi?o by to koniec porz?dku wersalskiego. Ciekawy w ca?ej tej sytuacji jest fakt i? "ca?kiem nie dawno", caryca Katarzyna obawia?a si? zalewem Rosji "francusk? zaraz?" (rewolucj?), z kolei teraz Europa obawia?a si? komunistycznej rewolucji robotniczej. Widmo komunizmu wisia?o nad Europ? a niemal?e wszyscy alianci nie zauwa?ali tego. Anglicy ze swoim wyspiarskim, chyba ju? genetycznie zakodowanym dystansem nie dawali si? przekona? i? Rosjanom chodzi nie o za?atwienie spornej kwestii miedzy nami a o inwazj? na Europ?. Jako nieliczni podzielali nasze obawy Francuzi i W?grzy którzy mimo szczerych ch?ci byli kr?powani przez oszo?omionych bolszewick? propagand? Czechów i upatruj?cych korzy?ci terytorialnych Niemców. Tak? a nie inn? postaw? Anglii nale?a?o by upatrywa? w postawie premiera Lloyda Georga który w tamtych okoliczno?ciach politycznych blokowa? Winstona Churchilla który dostrzega? widoczne go?ym okiem zagro?enie dla Europy i chcia? wspomóc si?y polskie eskadrami RAF-u stacjonuj?cymi w Kolonii. Gdyby jego plan doszed? do skutku prawdopodobnie spowodowa?o by to rezygnacj? sowietów z planu podboju Europy. Tak si? jednak nie sta?o. "Cud nad Wis??" na szcz??cie "wypali?". Wojsko Polskie jeszcze raz da?o przyk?ad wielkiego m?stwa