G?os w dyskusji na konferencji Stawki dost?pu do infrastruktury kolejowej jako instrument rozwoju rynku kolejowego organizowanej przez Urz?d Transportu Kolejowego ,Forum Kolejowe RBF i Centrum Komunikacji Medialnej


S? w polskich warunkach dwie polityki transportowe deklarowana i realizowana. W deklarowanej infrastruktura i transport s? niekwestionowanym priorytetem ,w realizowanej przygotowane i przedstawiane koncepcje przez ?rodowisko i resort transportu s? pomijane czy wr?cz lekcewa?one przez reszt? Rz?du. Na rozwi?zanie kluczowych problemów transportu kolejowego nigdy nie ma dobrego czasu. Mówimy o tym od lat ,nikt w powa?nej debacie publicznej temu nie zaprzecza ,?e odd?u?enie Przewozów Regionalnych jest kluczow? kwesti? w procesie naprawy PKP i umo?liwia pozytywne zmiany na rynku kolejowym. W przedstawianych dokumentach strategicznych wnosi o to do Rz?du Ministerstwo Transportu .I co ? Ano i nic. Nie ma rozwi?zania tego problemu w projekcie bud?etu na 2007 rok nad którym trwaj? prace w komisjach sejmowych a Strategia dla rynku kolejowego do 2009 roku nie znajduje poparcia w ca?ym Rz?dzie. Minister finansów kolejny raz wymusza przed?o?enie kolejnej wersji rozwi?zania tej kwestii tym razem poprzez Fundusz Kolejowy z pe?n? premedytacj? maj?c ?wiadomo?? ,?e oznacza to przesuniecie dop?ywu gotówki do realnych procesów gospodarczych w pa?stwowej cz??ci rynku kolejowego o ca?y rok. Jest to wyrok na Przewozy Regionalne spó?k? w Grupie PKP, oznacza odsuni?cie i przekre?lenie usamorz?dowienia regionalnych przewozów publicznych i spowoduje katastrof? w procesie inwestycyjnym realizowanym przez PLK. Nie jest przecie? ?adn? tajemnic? ,ze w wyniku finansowej niewydolno?ci Przewozów Regionalnych Zarz?dca narodowej infrastruktury kolejowej Polskie Linie Kolejowe utraci?a p?ynno?? w procesach gospodarczych.

Szacujemy ,?e na dzie? dzisiejszy PLK aby realizowa? ambitny program modernizacji sieci kolejowej ,w pe?ni wykorzysta? ?rodki unijne ,na bie??co pokrywa? p?atno?ci wobec wykonawców ,nie zalega? ze zwrotem VAT ,wyp?aca? zaliczki przewidziane w zawartych umowach wykonawcom w procesie inwestycyjnym potrzebuje minimum oko?o 1,5 mld z?. Zwracam si? wi?c do ministra Jerzego Polaczka nie dajcie si? dalej zwodzi? ,czas powiedzie? na posiedzeniu Rady Ministrów dosy? .Nie da si? zrealizowa? ambitnych programów na polskich drogach i liniach kolejowych nie zasilaj?c infrastruktury w potrzebne na to ?rodki.

Bez rozwi?zania tego problemu nasza dyskusja o polityce dost?pu do infrastruktury i kosztach jej utrzymania b?dzie tylko kolejn? akademick? debat? w cyklu jest a powinno by? urozmaicon? o do?wiadczenia niemieckie .To oczywiste ,?e dla prezesa PLK najlepiej by by?o by stawki dost?pu dla przewozów pasa?erskich by?y jak najni?sze bo wiadomo ,?e prawdopodobie?stwo ba pewno?? wr?cz ,?e tak jak dot?d Przewozy Regionalne nie zap?ac? .Dla ruchu towarowego z punktu widzenia PLK stawki powinny by? wy?sze bo oni jeszcze p?ac?. W tej filozofii mierzonej bie??cymi wp?ywami realnymi do kasy PLK nie ma miejsca na g?oszon? zasad? zrównowa?onego rozwoju czy te? skuteczn? rywalizacj? z transportem drogowym .Przy znanych ograniczeniach w zakresie bud?etowego wsparcia dla utrzymania infrastruktury kolejowej nie mo?emy dalej tolerowa? faktu ,?e to polskie stawki dost?pu do infrastruktury kolejowej nale?? do najwy?szych w Europie. Ba nowy cennik i regulamin dost?pu zdaniem przewo?ników te stawki podwy?sza. Niestety resort transportu i UTK kwestionuj?c opinie przewo?ników nie chce na konkretnych przyk?adach wzrostu stawek dyskutowa? sk?d bior? si? te skrajnie odmienne wyliczenia. Podniesienie wi?c cen dost?pu do infrastruktury kolejowej dokonane w szczególnym momencie kiedy to pierwszy raz od lat na rynku wida? jednoznaczne sygna?y o?ywienia mo?e by? dla tego o?ywienia zabójcze. Nie tylko bowiem infrastruktura wymaga modernizacji tak?e przewo?nicy aby sprosta? mi?dzyga??ziowej konkurencji bez wzgl?du na to z której cz??ci rynku pochodz? musz? poprzez wymian? taboru zmniejsza? koszty i poszerza? ofert?. Przewo?nicy pa?stwowi i prywatni inwestuj? lub musz? inwestowa? na niespotykan? w dotychczasowej historii skal? a realia gospodarcze nie pozwol? na przeniesienie kosztów tego procesu na klientów kolei bo os?abi?oby to konkurencyjno?? wielu dziedzin polskiej wytwórczo?ci .

W ci?gu najbli?szych lat musimy osi?gn?? podobn? do wi?kszo?ci krajów europejskich struktur? podzia?u kosztów utrzymania infrastruktury pomi?dzy przewo?ników pasa?erskich i towarowych. Wzrost stawek w przewozach pasa?erskich musi by? rekompensowany zgodnie z regu?ami unijnymi dozwolonym wy?szym znacz?co ni? dot?d wsparciem finansów publicznych (rz?dowych lub samorz?dowych ) stawki dla ruchu towarowego musz? znacz?co by? obni?ane w celu przesuwania towarów z zat?oczonych dróg na niewykorzystane linie kolejowe. Ju? dzisiaj przewo?nicy towarowi pa?stwowi ze zrozumia?ych wzgl?dów ciszej , ?eby nie narazi? si? swoim politycznym szefom a prywatni z ca?? moc? mówi? nie godzimy si? p?aci? dodatkowych kosztów z powodu tego , ze w?a?ciciel pa?stwo reprezentowany przez Rz?d nie dba nale?ycie o swój maj?tek czyli infrastruktur? kolejow?. Nie chcemy ponosi? dodatkowych ci??arów tak?e za to ?e sektor publiczny nie wywi?zuje si? ze swoich obowi?zków organizacji i finansowania przewozów publicznych.
Dla wszystkich rodzajów przewozów kolejowych stawki i ich zmiany musz? by? klarowne i obliczalne a dokonana przez ekspertów RBF analiza nowego cennika i regulaminu pokazuje ,?e tak nie jest.

W ko?cu chcia?bym zwróci? uwag? na now? sytuacj? formalno- prawn? po wdro?eniu dyrektyw unijnych w omawianym zakresie. Teraz jeste?my przy realnie najbardziej liberalnym i konkurencyjnym rynku kolejowym w Europie w okresie po?rednim mi?dzy administrowaniem a regulacj? rynku. Dla wszystkich uczestników rynku administracji rz?dowej ,zarz?dcy infrastruktury czy przewo?ników musi by? jasne. Urz?d Transportu Kolejowego nie jest reprezentantem administracji publicznej ale regulatorem ,który w swoich decyzjach nie tylko ma realizowa? bie??ce elementy polityki transportowej wynikaj?ce cho?by z decyzji bud?etowych ale sta? na stra?y prawa i uczciwej konkurencji. Oczywi?cie i o tym tak?e mówimy konsekwentnie musi on otrzyma? pe?ni? narz?dzi regulacyjnych ,solidne wsparcie finansowe aby móg? skutecznie sprosta? stawianych mu zadaniom. Mówi?c wprost UTK nie mo?e realizowa? dora?nych interesów jednego z uczestników rynku kosztem innych a jego decyzje podlegaj? weryfikacji w post?powaniu administracyjnym czy te? w procedurach ochrony konkurencji i konsumentów. Nie wolno si? wi?c obra?a? na to ?e uczestnicy rynku b?d? wi?c broni? swoich racji tak?e nie nale?y wykluczy? i tego ,partykularnych interesów korzystaj?c ze swoich przyznanych prawem mo?liwo?ci.


Janusz Piechocinski